Kręgosłup jest jest najważniejszą częścią szkieletu, jeśli nie całego ciała. Osłania on rdzeń kręgowy, którego rozgałęzienia docierają do wszystkich części organizmu i łączą je z ośrodkowym układem nerwowym. Troska o jego wytrzymałość chroni organizm przed wieloma chorobami. Co dokładnie pozwala utrzymać nam prawidłową postawę i jakie są jej zagrożenia?

Z czego składa się kręgosłup?

Ten narząd ruchu zbudowany jest z dwudziestu sześciu kości. Jego budowa jest wyjątkowo skomplikowana za sprawą aż trzydziestu trzech lub czterech kręgów tworzących odcinki szyjny, piersiowy, lędźwiowy, krzyżowy i guziczny. Ruchome kręgi szyjne pozwalają na poruszanie głową, a piersiowe, łącząc się z żebrami, osłaniają narządy wewnętrzne, na przykład, płuca i serce. Z kolei kręgi odcinka lędźwiowego, które dźwigają ciężar całego ciała są najbardziej narażone na urazy. Część krzyżowa z miednicą osłania narządy płciowe i pęcherz moczowy znajdujące się w dole brzucha.

Każdy poszczególny krąg składa się z trzonu i łuku. Trzon ma za zadanie dźwigać masę ciała, natomiast łuk ma dwie funkcje, zależnie od rodzaju wyrostka: kolczasty i poprzeczny są odpowiedzialne za przyczepienie mięśni i wiązadeł, natomiast stawowy (górny i dolny) stanowi połączenia kręgów. Ponadto, każdy łuk posiada dwa wcięcia - połączenie ich przez dwa sąsiadujące kręgi tworzy otwór, przez który przechodzą nerwy i naczynia krwionośne. Między kręgami znajdują się też krążki międzykręgowe, czyli dyski. Umożliwiają one kręgom poruszania się względem siebie oraz amortyzują wstrząsy.

Kształt kręgosłupa ma literę “S”, co paradoksalnie pozwala utrzymać wyprostowaną postawę ciała i równowagę oraz amortyzuje wstrząsy. Naturalne są też krzywizny kręgosłupa, nazywane lordozą i kifozą. O skoliozie mówimy natomiast wtedy, gdy kręgosłup jest skrzywiony nieprawidłowo. Pogłębianie się lub spłycanie którejś z krzywizn może wynikać z naturalnego ukształtowania kręgosłupa lub przyjąć patologiczny charakter.

Choroby i zagrożenia

Oprócz wad wrodzonych układu ruchu można też nabyć pewne upośledzenia. Są one skutkiem niehigienicznego stylu życia oraz złych nawyków. Przede wszystkim jednak wpływ na stan kręgosłupa ma mała aktywność fizyczna, stresujący tryb życia, nadmierne obciążenie kręgosłupa i utrzymująca się, nieprawidłowa postawa ciała. Najczęściej atakującą chorobą jest dyskopatia, która dotyczy zwyrodnienia krążków międzykręgowych, czyli tak zwanych dysków. Choroba przejawia się bólem, zaburzeniem czucia, niedowładem i zanikiem mięśni - postępuje z wiekiem i powstaje pod wpływem codziennych przeciążeń.

Przesunięcie kręgów względem siebie nazywa się kręgozmykiem. Przejawia się podobnymi objawami co dyskopatia. Długotrwałą, niewłaściwą postawą ryzykuje się przesunięcie kręgów względem siebie podczas codziennej czynności wymagającej nagłego ruchu lub pod wpływem urazu mechanicznego. Z kolei źródłem zwyrodnienia stawów kręgosłupa jest brak ruchu oraz nadwaga. Brak nawilżenia powierzchni stawowych w kręgosłupie doprowadza do tarcia a następnie urazów chrząstki. Powstałe w ten sposób blizny ograniczają elastyczność stawów - im więcej obciążeń, tym szybciej można nabawić się kolejnego zwyrodnienia.

Jak się obronić przed niebezpieczeństwem?

Prawidłowe nawyki pomagają zadbać o zdrowy kręgosłup, co z kolei rzutuje na pracę całego organizmu. Im mniej stresujące prowadzimy życie i im więcej ćwiczymy, tym lepiej dla stanu naszego zdrowia. Zamiast środków przeciwbólowych, warto postawić na aktywność fizyczną - dzięki temu można uniknąć dolegliwości bólowych i wielu chorób. Zatem najprzyjemniejszą formą spędzania wolnego czasu powinno stać się bieganie, ćwiczenia lub basen i inne sporty aerobiczne.